vrijdag 15 juni 2012

Struikelstenen

Op een doodnormale namiddag in Eindhoven, wandelen mijn fiets, zijn lekke band en ik richting thuis.
In gedachten verzonken.
Op weg naar mijn lelijke, maar prettig ruime tussenwoning uit de jaren '80, waar ik nu al drie jaar mijn leven leid en soms lijd, maar vooral vier en geniet.
Vroeger stonden er op dezelfde plaats ontzettend schattige arbeiderswoninkjes die, als ze gewoon gerenoveerd waren in plaats van gesloopt, de stad iets mooier hadden kunnen laten zijn dan ze inmiddels is.
Er is veel historie verloren gegaan in het Eindhoven van de afgelopen eeuw.
Als ik oude foto's bekijk dan zie ik hoe prachtig het hier was.
We hadden grachten.
Met bruggetjes.
En zelfs een tram!
Maar toen moesten de grachten dicht, want dat was schoner.
En toen kwamen de bommen.
En toen kwam de gemeente met een genadeloos sloopbeleid.
En werd er een kakofonie van bouwkundige wansmaak op onze ooit zo sprankelende stad losgelaten.
Wat we overhouden is een op het eerste oog bijna historieloze, industriƫle janboel.

Ik vind dat ik met recht kan zeggen dat ik in de lelijkste stad van Nederland woon.
Maar het is niet erg.
Want ik voel me hier thuis.
In deze rare laten-we-nu-de-hoogte-in-gaan-bouwen-want-dan-lijken-we-ook-eens-op-een-echte-stad waar ik ben geboren en getogen...en dus gehecht ben geraakt.
Zelfs aan haar lelijkheid.

Maar op die doodnormale namiddag, op weg naar huis, valt me ineens iets op.
Iets wat ik nog niet eerder gezien had, maar wat ook nog niet zo lang geleden in ons straatbeeld verschenen is, hoorde ik later.
Net voor ik de fietstunnel in wandel valt mijn oog op de vier steentjes.
Tussen de saaie, grijze stoeptegels liggen ze op een rijtje te glanzen.
Vierkante, messing steentjes.
En er staan letters in.
Ik zet mijn fiets aan de kant en buig voorover om ze te lezen.
Het zijn namen.
Joodse namen, met een geboortedatum en een sterfdatum.
Op deze plaats, waar nu die saaie fietstunnel ligt, heeft ooit een huis gestaan.
In dat huis woonden mensen, een Eindhovens gezin.
En op een dag zijn ze daar weggenomen.
Opgesloten, mishandeld als beesten en uiteindelijk vermoord.

Mijn kippenvel houdt mij nog een moment aan de grond genageld.
De gedachten waarin ik verzonken was zijn weg, ik weet niet waarheen of hoe ze er ook alweer uitzagen.
Het is leeg in mijn hoofd.
Ik zie die steentjes en zwijg.
Het is alsof ik even op mijn schouder getikt wordt.

"Zeg mevrouw, neem mij niet kwalijk, maar wist u dat hier geschiedenis ligt?
Dit is niet alleen een lelijke tunnel hoor.
Hier zijn mensen geboren.
Hier is geleefd en geleden, wilt u dat niet vergeten alstublieft?
Deze stad heeft littekens, ook al zie je die niet meer zo duidelijk!"

Ik loop door, de tunnel uit, de Kruisstraat in.
Terwijl mijn hoofd langzaamaan weer met andere dingen bezig raakt, zie ik ze weer.
Ditmaal zijn het er drie, en liggen ze pal voor een mooi, oud, vrijstaand huis.
Zichtbaar, tastbaar verleden dus in dit geval.
Ik bekijk het huis en stel me voor hoe deze drie namen gezichten hebben gehad.
Hoe die gezichten angstig door de ramen hebben getuurd op momenten dat ze hoopten dat het veilig was.
Hoe ze door deze sierlijke voordeur naar buiten zijn gesleurd.
En hier nooit meer teruggekomen zijn.

Een mooi initiatief, die stenen.
Gemaakt door een Duitse kunstenaar.
Geplaatst op meer dan 600 plekjes in Europa.
Om ons te herinneren aan een belangrijk deel van onze geschiedenis.
En ook Eindhoven heeft die geschiedenis.
Dat wisten we natuurlijk al wel, maar ik ben toch blij.
Dat ook deze stad, die jaar in jaar uit steeds meer van gezicht verandert, ook haar best doet om haar inwoners bewust te houden van wat hier gebeurd is.
Ook wij hebben historie, hier in Eindhoven, en dat mag gezien worden.
Dat moet zelfs.

Ik ga naar huis.
Naar mijn plek, waar ooit een ander huis stond.

















"Stolpersteine" - Gunter Demnig




Geen opmerkingen:

Een reactie posten